Glokom Tanısı

Erken glokom belirtileri nelerdir?

Bir hastalığın yol açtığı ve hasta tarafından farkına varılan değişikliklere belirti adı verilir ve bu tanımıyla primer açık açılı glokomun ilk yıllarında kayda değer hiç bir belirtisi yoktur. Özellikle hastaların çoğunda olduğu gibi göz içi basıncı düşük 20'lerde seyrediyorsa hasta yıllarca glokomlu olduğunu fark etmeyebilir. Basınç biraz daha yüksekse hastalar çok müphem başağrılarından yakınabilirler. Ama bir başka sebeple(migren, astigmata bağlı ya da küme tipi baş ağrısı) ağrısı olan hastada bunlar arada kaynar. Bir başka belirti yakın görme bozukluğunun beklenenden biraz daha erken başlaması veya daha hızlı ilerlemesidir. Ancak glokomun başlangıcı yaşa bağlı yakın görme bozukluğu ile çakışan hastalarda(ki çoğu kez böyle olur; her iki problem de sıklıkla 40-50 yaş arasında başlar) bu belirti de gözden kaçar.

Geç glokom belirtileri nelerdir?

Tedavi edilmeyen glokom yavaş yavaş görme fonksiyonunun kaybolmasına yol açar. Hastalığın başlangıcından 8-10 yıl kadar sonra görme alanındaki kayıplar hasta tarafından fark edilmeye başlanabilir. Ama dikkatsiz bir hasta ya da göz tutulumu iki gözde aynı şiddette seyretmeyen bir hasta bunları da kolayca atlayabilir. Hatta bazı hastalar bu dönemde göz muayenesi olmalarına rağmen tanı alamazlar; özellikle tansiyonları düşükse. Çünkü standart görme muayenesinde değerlendirilen tek görme fonksiyonu santral görme keskinliğidir. Glokomda ise görme alanı ve kontrast duyarlılık bozulur, santral görmenin etkilenmesi görme fonksiyonunun % 80'i kaybedildikten sonra olur.

Glokom tanı yöntemleri nelerdir?

Göz içi basıncının ölçümü ve optik disk (görme sinirinin göz içindeki bölümü) değerlendirilmesi standart göz muayenesinin bir parçasıdır ama bunlar glokom tanısı koymaya yeterli değildir. Ancak normal olmadıklarında glokom için bir şüphe doğurmaya yarar. Gonioskopi glokom şüphesi durumunda mutlaka muayeneye eklenmelidir. Göz içi basıncı ölçümü(kornea kalınlığı ile düzeltilmiş),optik sinir yapısal analizi ve görme fonksiyonu değerlendirilmesi glokom için 3 temel tanı yöntemidir. Bunların hiçbiri bir diğerinin yerini tutmaz ve hiçbirinden vazgeçilemez. Glokom tanısını koymak ya da glokomdan şüphelenilen bir hastada glokom olmadığını göstermek için bunların tümü, birden fazla kez değerlendirilmeli ve dökümante edilerek oluşan değişiklikler izlenmelidir.

Glokomda yapısal testler

Heidelberg retina tomografisi ve Optik Koherens topografi günümüzde glokoma bağlı optik sinir değişikliklerini değerlendirmek için en çok kullanılan yöntemlerdir. Bu testlerin birbirine üstün olduğu taraflar olmakla birlikte, doktorunuz sizin için uygun testi seçecek ve genellikle bir tanesini kullanmakla yetinecektir. Ancak bazı optik sinir yapısal özellikleri varlığında, en azından bir kez, iki testin birlikte değerlendirilmesi gerekebilir.

Glokomda fonksiyonel testler

Görme alanı testi(perimetri),retinanın yalnız santralinde değil periferinde de pek çok noktasının görme eşiğini desibel cinsinden ölçen bir görme testidir. Günümüzde altın standart komputerize statik perimetre olmakla birlikte, daha hızlı ve daha kolay başka testler de yavaş yavaş uygulamaya girmektedir. Standart test karanlık zeminde beyaz ışıkla yapılır. Sarı zemin üzerine mavi ışıkla yapılan test daha zor olmakla birlikte glokom erken tanısı için çok değerlidir. Glokom değerlendirmesinde santral 30-2 stratejisi en çok kullanılan ve bize yeterince geniş alan sunan stratejidir. Görme bozukluğu olan hastalar bu testi yapmakta zorlanıyor iseler 24-2 stratejisi kullanılabilir veya 10 derecelik değerlendirme ile yetinilebilir.

Standart göz muayenesi ile glokom tanısı konabilir mi?

40 yaşını geçen her hasta göz muayenesi esnasında göz dibi muayenesi ve göz içi basıncı ölçümü yapıldığından emin olmalıdır. Göz içi basıncının yüksek olması halinde, glokom şüphesi oluşur. Ancak göz dibi bulgusu ile desteklenmeyen tek bir basınç ölçümü glokomun ne varlığını ne de yokluğunu gösterir. Hatta gerçekten bir risk faktörü olarak yüksek basıncı bile göstermez. Bu ikisi ile bir şüphe oluşursa doktorunuz  kornea kalınlığı ölçümü ister ve göz tansiyonunda aşırı ince ya da aşırı kalın kornea yüzünden olabilecek sapmaları düzeltir. Basınç riskine maruz kalan hastada yapısal ve fonksiyonel testler yapılmalıdır.

Glokomda erken tanı

Glokomun belirti vermeyen bir hastalık olması yüzünden, erken tanı için rutin taramalar şarttır. Gözlük kullanmakta olan hastalar bir şekilde rutin takipte olduklarından bu anlamda şanslıdırlar. Ancak glokom taramalarını birinci halkada yakınlarında glokom olanlar ve 40 yaş üstü popülasyon olmak üzere, tüm topluma yaymak gereklidir. Bilinçlenme en önemli adımdır.